Hürriyet

banner image

Hürriyet

IZMIR`de Bir Sürrealist Salvador DALI — 17 Ocak 2013 Perşembe — 02 Mart 2013 Cumartesi — IBB — AHMED ADNAN SAYGUN SANAT MERKEZİ — Güzelyalı — Konak/Izmir/Türkiye — Açılış : 17 Ocak 2013 — Saat : 18.00… |


| IZMIR`de Bir Sürrealist Salvador DALI 17 Ocak 2013 Perşembe 02 Mart 2013 Cumartesi IBBAHMED ADNAN SAYGUN SANAT MERKEZİGüzelyalıKonak/Izmir/Türkiye — Açılış : 17 Ocak 2013 — Saat : 18.00… |



IZMIR`de Bir Sürrealist Zodyak Resim Sergisi Salvador DALI Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Salvador DALI' nin sergisi olacağını duyunca çok heyecanlandım ve fırsat yaratıp gittim. Salvador DALI' nin bilinen pekçok eserinin olmaması serginin adının Zodyak olmasından başka bir nedeni de yoktu. Salvador DALI' nin burçlarla ilgili yaptığı Baskılardan oluşan bir seri adından da anlaşılacağı üzere. Sanatçıya ait kişisel fotoğraflar,burçlarla ilgili açıklamalar da bir farklılık katmış böylesi bir resim sergisine. Kendi burcum olan Terazi yi fotoğrafladım sadece Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

"Ben sürrealizmin ta kendisiyim" diyen Salvador DALI için birkaç da bilgi vereyim. Ekmek ve Yumurta bu ilginç kişilik için çok büyük bir önem taşıyor.Öyle ki kendi sağlığında kendi olanaklarıyla kurduğu müzenin (İspanya) dış cephesi ekmek ve yumurta figürlerinden oluşuyor Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

"Ekmek ve yumurtanın dışı serttir ama içi yumuşaktır.Tıpkı benim eserlerim gibi.Dışardan bakıp gördüğünüzle içindeki anlam farklıdır" Bazı objeler pekçok eserinde tekrar eder ve herbirinin anlamı vardır.Örneğin akan saat, uzun bacaklı fil, kafa bölgesinde çekmece gibi. Bu sergide de tekrar eden objeler vardı.Cinsel organlar,soytarı,parçalanmış bedenler gibi Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Bir deliyle benim aramda tek bir fark var. Deli aklının yerinde olduğunu sanır. Bense deli olduğumu biliyorum Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Soytarı olan ben değilim, deliliğini gizlemek için ciddiyet oyunu oynayan şu aklın mantığın alamayacağı ölçüde sinsi, bönlüğünden bile habersiz toplum Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Tanrı'ya inanıyorum, ama inançlı değilim. Matematik ve bilim, bana Tanrı'nın olması gerektiğini anlatıyor, ama inanmıyorum Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Salvador DALI sadece bir Ressam değil aynı zamanda deneysel Sinemanın ilk örneklerinden birinin de yazarı. Yönetmen bir arkadaşı ile birbirlerine anlattıkları rüyaların etkisinde hazırladıkları "Bir Endülüs Köpeği" de aynı tabloları gibi,aynı ekmek ve yumurta gibi Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Bir Endülüs Köpeği' ni izlemek isterseniz: Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

An Andalusian Dog (feat. Tom Waits)  
Salvador DALI
Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí y Domènech, kısaca Salvador DALI (d. 11 Mayıs 1904 – ö. 23 Ocak 1989),Katalan sürrealist ressam. Gerçeküstü eserlerindeki tuhaf ve çarpıcı imgelerle ünlenmiştir. En iyi bilinen eseri olan Belleğin Azmi,ni 1931'de bitirmiştir.
Salvador DALI ressamlığın yanı sıra heykelcilik, fotoğrafçılık ve filmciliklede ilgilenmiş, Amerikalı Animasyoncu Walt Disney ile beraber yaptığı Destino adlı kısa çizgi film, 2003'te "en iyi kısa animasyon filmi" dalında Oscar adayı olmuştur.
Katalonya doğumlu olan Salvador DALI, 711 yılında İspanya'yı fethetmiş olan Mağribiler'in soyundan geldiğini iddia etmiş, "süslü ve cafcaflı olan her şeye, lüks hayata ve doğu kıyafetlerine olan düşkünlüğünü" de "Arap kökeni"ne bağlamıştır.[1]
Salvador DALI' hayatı boyunca, sanatıyla olduğu kadar eksantrik giyimi, davranışları ve sözleriyle de dikkat çekmiş, bu durum kimi zaman, onun sanatını takdir edenleri de etmeyenler kadar usandırmıştır.[2] Bu davranışların getirdiği kötü şöhret, Salvador DALI' nin geniş kesimlerce tanınmasını sağlamış ve eserlerine duyulan ilgiyi arttırmıştır

İlk yıllar
Salvador DALI 11 Mayıs 1904'te, İspanya'nın Katalonya bölgesinde bulunan Figueres kentinde, Salvador DALI Cusí ve Felipa Domenech Ferres çiftinin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Çiftin 1901 doğumlu ilk çocuğu, Salvador DALI' nin doğumundan tam dokuz ay on gün önce (1 Ağustos 1903'te) sindirim yolu iltihabından ölmüş, onun ismi olan Salvador da ikinci çocuğa geçmişti. İlk çocuklarının küçük yaşta ölmesini bir türlü kabullenemeyen DALI çifti, küçük Salvador DALI' nin yanında sık sık ölmüş ağabeyinden bahsediyor, ilk Salvador' un bir resmini yatak odalarının duvarında tutuyor, ve Salvador DALI' yle beraber düzenli olarak ilk Salvador' un mezarını ziyaret ediyorlardı.[3] Bu durum, Salvador DALI' nin küçük yaşta kendi kimliği konusunda karışıklık yaşamasına sebep oldu. Sonradan, hiç tanımadığı ağabeyi hakkında "iki su damlası gibi birbirimize benziyorduk, fakat yansımalarımız farklıydı [...] O, herhalde benim fazla mutlak olarak tasarlanmış ilk versiyonumdu." diye yazacaktı.[4]
Salvador DALI' nin babası, sert ve otoriter karakterli bir noterdi. Annesi ise tam tersine sevecen ve anlayışlıydı ve oğlunun resim konusundaki çabalarına destek veriyordu.[5] Salvador DALI üç yaşındayken kızkardeşi Ana María doğdu. Evin tek erkek çocuğu olarak, annesi, kızkardeşi, teyzesi, anneannesi ve bakıcısından sürekli ilgi gören Salvador DALI, küçük yaşlarından itibaren şımarık ve kaprisli bir karakter sergilemeye başladı.[2]
1914'te annesinin desteğiyle özel bir resim okuluna yazılan Salvador DALI, 1919'da Figueres Belediye Tiyatrosu'nda ilk sergisini açtı. Şubat 1921'de ise çok sevdiği annesini meme kanserinden kaybetti. Annesinin ölümü hakkında "hayatımda aldığım en büyük darbeydi. Ona tapardım [...] Ruhumun kaçınılmaz kusurlarını görünmez kılabilmesine hep güvendiğim bir varlığın kaybını kabullenemiyordum." diye yazacaktı.[4] Salvador DALI' nin babası, karısının ölümünden kısa süre sonra baldızıyla evlendi Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Madrid, Paris ve ABD
1922'de Madrid'e taşınan ve buradaki okula yazılan Salvador DALI, ilk eserlerinde kübizm ve dadaizm etkileri gösterdi.Fransa ve İsviçre kökenli olan bu yeni akımlar, o sıralar Madrid'de pek yaygın değildi, ve Salvador DALI' nin eserleri kısa sürede ilgi çekmeye başladı. Salvador DALI, Madrid'de geçirdiği yıllarda, kendisi gibi avangart sanata meraklı olan film yapımcısı Luis Buñuel ve şair Federico García Lorca ile yakın arkadaş oldu. 1923'te disiplinsizlik yüzünden geçici olarak okuldan uzaklaştırılan Salvador DALI, aynı yıl Girona'da anarşist gösterilere katıldığı için tutuklandı ve bir süre gözaltında tutuldu.[6] 1925'te okula geri döndü, ve Barcelona'da ilk kişisel sergisini açtı. Resimleri eleştirmenler tarafından ilgi ve şaşkınlıkla karşılandı.
Belleğin Azmi, 1931
Salvador DALI 1926'da Paris'e gitti ve büyük saygı duyduğu Pablo Picasso ile tanıştı. Sonraki birkaç yıl boyunca, Salvador DALI' nin eserlerinde Picasso etkisi ağır basacaktı. Paris gezisinden döndükten kısa süre sonra okulundan temelli kovulan Salvador DALI, çok geçmeden askere alındı. Ekim 1927'de askerlik hizmetini bitirdi ve Mart 1928'de sanat eleştirmenleri Lluís Montanyà ve Sebastià Gasch ile beraber, sanattamodernizmi ve fütürizmi savunan "Sanat Karşıtı Katalan Manifesto"yu yazdı.
1929'da arkadaşı Luis Buñuel ile beraber çektikleri Bir Endülüs Köpeği adlı avangart kısa film, sürrealist sanat çevrelerinde ikiliye büyük şöhret kazandırdı. Aynı yıl ikinci kez Paris'e giden Dalí, burada ressam Joan Miró aracılığıyla sürrealist akımın öncüleri André Breton ve Paul Éluard ile tanıştı. Éluard'ın karısı Gala (asıl ismi Helena İvanovna Diakonova), tanıştıkları andan itibaren Salvador DALI' nin ilgisini çekti, ve 1929 yazında Salvador DALI ile Gala arasında, sonradan evliliğe dönüşecek olan tutkulu bir ilişki başladı.
1931 yılında Salvador DALI, en meşhur eseri olan Belleğin Azmi,ni yaptı. Yumuşak Saatler ya da Eriyen Saatler olarak da bilinen eserde, geniş bir kumsal manzarası önünde eriyen cep saatleri resmedilmiştir. Eser genel olarak, katı ve değişmez zaman kavramına karşı bir protesto olarak yorumlanır.[7] Salvador DALI sonradan bu resmin ilhamını, sıcak Ağustos güneşi altında erimekte olan bir Camembert peynirinden aldığını yazacaktı.[4]
Haşlanmış Fasulyeli Yumuşak Yapı (İç Savaş Öngörüsü)  Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespear
1936
1929'dan beri beraber yaşayan Salvador DALI ve Gala, 1934'te bir devlet nikâhıyla evlendiler. (1958'de bir Katolik düğünüyle nikâh tazeleyeceklerdi.) Aynı yıl New York' ta bir sergi açan Salvador DALI, ABD'de büyük sansasyon yarattı ve büyük üne kavuştu. 1936'da Londra Uluslararası Sürrealist Sergisi' nde bir konuşma yapması istenince, sahneye eski tip hantal bir dalgıç tulumu içinde çıktı. Tulumun beline mücevher işlemeli bir kama takmıştı; bir elinde bir bilardo ıstakası tutuyor, diğer eliyle de bir çift kurtköpeğini çekiştiriyordu.[8] Konuşma sırasında nefes almakta zorluk çekince, dalgıç kıyafetinin başlığı çıkarıldı.
Salvador DALI 1937'de Hollywood' a giderek zamanın meşhur komedyenleri Marx kardeşler ile tanıştı, ve onlar için bir film senaryosu yazdı.[6]1938 yazında ise Londra'da, hayranı olduğu Sigmund Freud ile tanıştı ve ünlü psikoloğun birkaç portresini yaptı. Tüm sürrealistler gibi Salvador DALI' de bilinçaltının dışavurumuyla ilgileniyor, ve Freud'un bilinçaltı konusundaki yazılarını ilgiyle takip ediyordu.
1936'da başlayan ve tüm İspanya'yı kaosa sürükleyen İspanya İç Savaşı, 1939'da General Francisco Franco'nun galibiyetiyle sona erince, Salvador DALI yeni kurulan faşist rejimi desteklediğini açıkladı.[9] Bunun üzerine, çoğunluğu Marksist olan ve Salvador DALI''nin abartılı dikkat çekme çabalarından zaten hoşlanmayan sürrealistler, Salvador DALI' ye açıkça sırtlarını döndüler. Sürrealist grubun önderi Breton, Salvador DALI' nin isminden iğneleyici bir anagram çıkardı: Avida Dollars (Dolar Heveslisi). Salvador DALI ise cevap vermekte gecikmedi: "Le surréalisme, c'est moi!" (Sürrealizmin Kendisiyim!)[6] Sürrealistler ve Salvador DALI arasındaki çekişme, Salvador DALI ölene kadar devam edecekti.
1940'ta Salvador DALI ve Gala, tüm Avrupa'yı etkisi altına almaya başlayan II. Dünya Savaşı'ndan kaçarak ABD'ye yerleştiler. Burada dokuz yıl kalacaklardı. 1942 yılında Salvador DALISalvador DALI' nin Gizli Hayatı isimli otobiyografisini yayımladı. 1945  46 yıllarında, Walt Disney ile beraber Destino, Alfred Hitchcock ile beraber Spellbound filmlerinin yapımında çalıştı. 1947'de sürrealist bir Picasso portresi yaptı Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Katalonya'ya dönüş
Çarmıha Gerilme (Corpus Hypercubicus), 1954 Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

1949'da Salvador DALI, karısıyla beraber Avrupa'ya döndü ve memleketi Katalonya' ya yerleşti. Hayatının sonuna kadar burada kalacaktı. Faşist Franco rejimiyle yönetilen İspanya'ya yerleşmesi, bir kez daha sol görüşlü sanatçı ve aydınların tepkisini çekti.
Salvador DALI 1951'de Katolisizm' in ve modern bilimin bazı kavramlarını sentezlediği Mistik Manifesto,yu yayımladı. II. Dünya Savaşı sonrası eserlerinde, Katolik temalar ve DNA  hiperküp (dört boyutlu küp) ve atomik çözünme gibi modern bilim kavramları öne çıkacaktı. Hiroşima'da patlayan atom bombasının gücünden çok etkilenmiş olan Salvador DALI, hayatının bu dönemine "nükleer mistisizm" adını veriyordu. Yine bu dönemde Dalí, tuvale boya sıçratma,hologramlar, optik yanılgılar ve stereoskopi gibi pek çok değişik teknikle denemeler yaptı.
1960'da Figueres belediye başkanı, yıllar önce Salvador DALI' nin ilk sergisine ev sahipliği yapmış ve iç savaşta zarar görmüş olan Belediye Tiyatrosu'nu "Dalí Tiyatrosu ve Müzesi" adıyla restore etmeye karar verdi. Salvador DALI, 1974'e kadar müzenin inşaatı ve dekorasyonuyla bizzat ilgilendi ve bu projeye çok emek ve zaman harcadı. Müze 1974'te açıldıysa da, Salvador DALI 1980'lerin ortasına kadar ufak eklemeler ve değişiklikler yapmaya devam etti.
10 Haziran 1982'de Salvador DALI' nin çok sevdiği karısı, menajeri, modeli ve ilham perisi Gala hayatını kaybetti. Gala' nın ölümünden sonra yaşama isteğini kaybeden Salvador DALI, karısının öldüğü ve gömüldüğü Púbol Kalesi' ne yerleşti ve münzevi bir hayat sürmeye başladı. Temmuz 1982'de İspanya Kralı Juan Carlos, Salvador DALI' yi Púbol Markisi ilan etti. Salvador DALI ise bu jeste karşılık olarak, krala Avrupa'nın Başı adlı çizimini hediye etti. 1983'te Púbol Kalesi'nde yaptığı Serçenin Kuyruğu adlı tablo, Salvador DALI' nin son eseri olacaktı. Ağustos 1984'te Salvador DALI, kaledeki yatak odasında bilinmeyen bir sebepten çıkan yangında bacağından yaralandı.[10] Bu olaydan kısa süre sonra Figueres'e döndü ve Salvador DALI Tiyatro ve Müzesi' nde yaşamaya başladı.
Salvador DALI, 23 Ocak 1989'da kalp yetmezliğinden öldü ve Figueres' te kendi adını taşıyan müzenin mahzenine gömüldü Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Eserleri
Philippe Halsman' ın 1948 tarihli Salvador DALI Atomicus isimli eserinin düzeltilmemiş ilk hâli Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Salvador DALI hayatı boyunca, 1500'den fazla resim ve onlarca heykelin yanı sıra, çeşitli taş baskı eserler, kitap illüstrasyonları, tiyatro dekorları ve kostümleri üretmiştir. Ayrıca, Man Ray, Brassaï, Cecil Beaton ve Philippe Halsman gibi fotoğraf sanatçılarıyla ve Elsa Schiaparelli, Christian Dior gibi moda tasarımcılarıyla beraber çalışmıştır.
Bugün Salvador DALI' nin eserlerinin büyük çoğunluğu, Figueres'deki Dalí Tiyatro ve Müzesi' nde bulunur. Florida'nın St. Petersburg kentindeki Salvador DALI Müzesi, Madrid'deki Reina Sofia Müzesi ve Los Angeles'taki Salvador DALI Galerisi de sanatçının yüzlerce eserini barındırır.
Dalí'nin 1965'te New York' taki Rikers Island Hapishanesi' ne bağışladığı çarmıha gerilmiş İsa resmi, 1981'e kadar hapishanenin yemekhanesinde asılı durduktan sonra buradan alınarak hapishanenin lobisine asılmış, 2003'te ise kimliği belirsiz kişilerce lobiden çalınmıştır.[11] 20. yüzyılın en önemli sanatçılarından, sürrealizmin yani gerçeküstücülük akımının temsilcisi Salvador DALI' nin başlıca esin kaynağı düşler, korkular ve hayaller ile Salvador DALI, resim sanatının akışına yön veren eserleriyle İstanbul’da da sergilenmiştir. Salvador DALI' nin kapsamlı bir retrospektifi niteliğini taşıyan “İstanbul’da Bir Sürrealist Salvador DALI” adlı sergisinde, İspanyol sanatçının yağlı boya tabloları, çizimleri ve grafiklerinin yanı sıra el yazmaları, defterleri, mektupları ve fotoğrafları gibi 380 parça eseri sergilenmiştir.
Politik Görüşü Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare
Salvador DALI, 1972 Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Salvador DALI' nin sanatçı olarak varoluşunda politika çok önemli bir yer almıştır. Sürrealizmin kurucusu troçkist André Breton yanlısı olarak başladığı sanat hayatına, ilerki dönemlerde iktidarı kanlı biçimde ele alan faşist Franko yanlısı olarak devam etmiştir.
SalvadorDALI—KelebekGemisi
Gençliğinde anarşist komünist yazıları keskin çıkışları olan derin bir kavrayıştan ziyade okuyucuyu şok etmek üzerine odaklanmıştır. Bu yıllarda Dadacı etki görülür. Salvador DALI büyüdükçe troçkist André Breton etkisindeki sürrealist hareketin etkinliğinin artmasıyla sürealist olur.
İspanya iç savaşı başladığında, Salvador DALI savaşmaktan ve bir grubun yanında yer almaktan uzak durur. Benzer şekilde, İkinci Dünya Savaşında George Orwell, Salvador DALI' yi "Fransa tehlikeye düştüğünde fare gibi kaçmakla" eleştirmiştir. Yıllar sonra o dönemini Salvador DALI "Avrupa savaşı yaklaştığında tek düşündüğünün tehlike daha da yaklaştığında tıkılabileceği fırını güzel bir yer bulabilmek" olduğunu belirtmiştir. II. Dünya savaşı sonrasında Katalonya'ya geri döndüğünde, Franko rejimi ile yakınlaşmıştır. Bazı sözleri Franko rejimine destek vermiş, Franko' yu İspanyayı yokedici güçlerden temizlediği için teşekkür etmiştir. Bu dönemde Katolik inanca dönmüştür. Ayrıca Franko' yu çıkardığı idam hükümleri için tebrik etmiştir. Ayrıca kişisel olarak da Franko ile tanışmış ve Franko' nun ninesini resmetmiştir. Franko' ya karşı hislerinin samimi mi yalancı mı olduğunu belirlemek olanaksızdır Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare

Bilim ve Salvador DALI
Salvador DALI farklı alanlara ilgi duymuş, ressamlığın yanı sıra heykeltıraşlık, fotoğrafçılık ve filmcilikle de ilgilenmişti. Ancak, bilime apayrı bir önem verdi. 1930' larda ilham kaynağı optik ilüzyonlar ve çifte görüntüler, 1940' da Max Planck' ın kuantum kuramı, 1945' teki Hiroşima faciasından sonra atomun parçalanmasıydı. 1950' lerin başında, atom bombasını bir yana bırakmış, dikkatini Alman fizikçi Werner Heisenberg' in "tanecik"lerine vermişti bile.
1953' te, Nature dergisinin 171. sayısında, Watson ve Crick' in DNA yapısını açıkladıkları ünlü makaleyi okuyup Crick' in karısı Odile' in çizdiği çift sarmal yapıyı gördüğünde, "İşte" dedi, "Tanrı' nın var olduğunun en önemli kanıtı. DNA, Yakub' un genetik meleklerden oluşturduğu bir merdiven ve insanla Tanrı arasındaki tek bağlantı."
Bu tarihten başlayarak tam 23 yıl boyunca, DNA molekülünün yapısı, hem gündelik yaşamının, hem de sanatının ayrılmaz bir parçası oldu. Çift sarmalın, yaşamın temel şekli olduğuna inandı ve on kadar tablosunda bu simgeyi kullandı. "Kelebekli Manzara, DNA'li Sürrealist Manzarada Büyük Mastürbatör" (Butterfly Landscape. The Great Masturbator in a Surrealist Landscape with D.N.A.) adlı tablosunda, Freudyen simgelerle dolu araziye, DNA'yı üç boyutlu biçimde yerleştirmiştir.
25 Eylül 1962 tarihindeki Barselona sel felaketinde, boğulan ve kaybolan bine yakın kişinin anısına yaptığı 3 x 3.5 metre boyutlarındaki tablo, "Galacidalacidezoksiribonükleikasid" adını taşır. 2002'de, Florida'nın St Petersburg kentinde, denizin hemen kenarındaki DALI Müzesi' nde görülen tablonun yanındaki notta, Salvador DALI' nin zor telaffuz edilen bu adı, Gala, cid, ala ve deoksiribonükleikasid sözcüklerinden oluşturduğu kayıtlıydı. Aynı nottaki bilgiye göre, "Gala", ressamın çok sevdiği, ilham kaynağı ve pek çok eserinin temel figürü karısının adı. "El Cid", 11. yüzyılda Berberilere karşı savaşmış İspanyolların ulusal kahramanı Rodrigo Diaz de Vivar' ın halk arasındaki adıdır. "Ala", Allah'ın kısaltılmış biçimi, "deoksiribonükleikasid" de DNA molekülünün açık adıdır.
"Tanrı'ya inanıyorum, ama inançlı değilim. Matematik ve bilim, bana Tanrı'nın olması gerektiğini anlatıyor, ama inanmıyorum" diyen Salvador DALI, bu tablosunda bilim ile dinin karmaşık ilişkisini irdeler. İlk bakışta, dinin bilime üstünlüğünü anlatmaya çalışıyor gibi gözükse de, aslında birbirine paralel olduklarını, hatta simetrik temellere dayandıklarını ifade etmeye çalışır. Beş açık ve bir gizli görüntüden oluşan resmin birkaç yerinde rastlanan DNA çift sarmalı yaşamı; sağ tarafta, dörderli gruplar halinde tüfeklerini birbirine doğrultan erkekler ölümü, gökyüzündeki varlıklar, ölümden sonrasını simgeler.
Salvador DALI, benzeri konularda ve benzeri adlar verdiği başka tablolar da yapmıştır. Madrid' teki Museo Nacional Reina Sofia' da sergilenen "Dezoksiribonükleik Asit Arapları", ressamın bu eşsiz moleküle hayranlığının bir diğer kanıtı. DNA'nın simetrisini, durmaksızın, karısıyla ilişkisine benzetir: "Tıpkı Gala ve benim gibi birbirine tam uyan bu iki yarı, hiç şaşmadan bir açılıp bir kapanıyor. Hayat, deoksiribonükleik asidin mutlak kuralına dayanıyor, kalıtıma o karar veriyor."
Salvador DALI, 1980'lerden başlayarak ölümüne dek, matematikle ilgilendi. Özellikle, sürekli fonksiyonların sürekli olmayanlara dönüşebileceğini ve bir fonksiyonun değerinin aniden değişebileceğini (yani sakin sakin duran bir köpeğin aniden üzerinize saldırmasının matematiksel ifadesini) gösteren Fransız matematikçi Rene Thom'un katastrof teorisine ilgi duydu. Son eseri Çatal kuyruk' da (The Swallowtail) olduğu gibi, çok sayıda matematiksel sembolü resimlerine taşıdı ve onlar aracılığıyla yaşam felsefesini yansıtmaya çalıştı, ancak DNA molekülüne tutkusunu hiçbir zaman kaybetmedi.
Salvador DALI bilime düşkünlüğünü, doğum yeri Figueres' te düzenlediği "Doğada Rastlantı" adlı kongreyle taçlandırdığında, artık 81 yaşındaydı. Konuşmacıların neredeyse tamamı, Nobel ödülü kazanmış bilim insanlarıydı. Kimyacı Ilya Prigogine, fizikçi Jorge Wagensberg, matematikçi Rene Thom oradaydı. Dinleyicilerin arasında bilim dünyasının ileri gelenleri, ünlü filozoflar ve sanatçılar bulunuyordu. Salvador DALI, yatağından kalkamayacak kadar hastaydı ve her şeyi kapalı devre televizyon kameralarının görüntülerinden izledi. Salvador DALI, bu kongreden üç yıl sonra 23 Ocak 1989'da öldü. Başucunda iki fizikçi ve bir matematikçinin kitaplarını buldular: Stephen Hawking, Erwin Schrödinger ve Matila Ghyka
Hep iyiliğimden kaybetmiş değilim, kötülük yapa yapa kazanmış da..
Çok başarılı olduğum günler de oldu, dibe vurduğum da..
Sevgi dolu değilim, nefret dolu da..
Barışçıyım, biraz da savaşçı..
Biraz güçlüyüm, biraz zayıf..
Biraz iyiyim, biraz kötü..
İyi, kötü.. İnsanım..

*William Shakespeare
Kaynakça
^ Ian Gibson (1997). The Shameful Life of Salvador Dali. W. W. Norton & Company.
^ a b Stephen Francis Saladyga (2006). "The Mindset of Salvador Dalí". Lamplighter 1:3 (3).
^ Meredith Etherington-Smith (1992). The Persistence of Memory. New York: Random House.
^ a b c Salvador Dali (1948). The Secret Life of Salvador Dali. W. W. Norton & Company.
^ Carlos Rojas (1993). Salvador Dalí, Or the Art of Spitting on Your Mother's Portrait. Penn State Press.
^ a b c "Salvador Dali (Olga's Gallery)" (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2007.
^ "Clocking in with Salvador Dalí: Salvador Dalí’s Melting Watches" (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2007.
^ "Marvelous & Fantastic". Time XXVIII:24. 1936.
^ a b "The Jackboot of Dada: Salvador Dali, Fascist" (İngilizce). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2007.
^ The New York Times (1 Eylül 1984). "Dalí Resting at Castle After Injury in Fire." (İngilizce). Erişim tarihi: 15 Ağustos 2006.
^ "Dali picture sprung from jail" (İngilizce). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2007…
IZMIR`de Bir Sürrealist Salvador DALI — 17 Ocak 2013 Perşembe — 02 Mart 2013 Cumartesi — IBB — AHMED ADNAN SAYGUN SANAT MERKEZİ — Güzelyalı — Konak/Izmir/Türkiye — Açılış : 17 Ocak 2013 — Saat : 18.00… | IZMIR`de Bir Sürrealist Salvador DALI — 17 Ocak 2013 Perşembe — 02 Mart 2013 Cumartesi — IBB — AHMED ADNAN SAYGUN SANAT MERKEZİ — Güzelyalı — Konak/Izmir/Türkiye — Açılış : 17 Ocak 2013 — Saat : 18.00… | Reviewed by ümitse on 11:45:00 Rating: 5

Hiç yorum yok:

Blogger tarafından desteklenmektedir.