DISLEKSI | DYSLEXIA | FARKINDALIK HAFTASI—1—7 KASIM…

DISLEKSI | DYSLEXIA FARKINDALIK HAFTASI—1—7 KASIM…

…|01.11.2017—07.11.2017|…

…| Disleksi|Dyslexia |…

…|01.11.1881 — 01.11.2017|…
•

…Disleksi|Dyslexia…

…1—7  Kasım 2017 Çarşamba…

…Disleksi|Dyslexia:…

1—7 Kasım Disleksi ile farkındalık haftasında çeşitli etkinliklerle disleksi hakkında farkındalık çalışmaları yapılıyor. Sosyal medya üzerinden de disleksi hakkında bilgilendirici görseller ve yazılar paylaşıyor. Peki disleksi nedir? Disleksik olanlar harfleri nasıl okuyorlar?

Disleksi, en çok rastlanan öğrenme bozukluklarından biri. Dünya nüfusunun yaklaşık %10’u disleksiden müzdarip.

Okuma bozukluğu veya yazı dili bozukluğu olarak da tanımlayabileceğimiz bu hastalık en çok okul çağındaki çocukları etkiliyor.

Şimdiye kadar disleksiye neyin neden olduğu bilinmezken, iki Fransız bilim insanı disleksinin nedenlerinden birini bulduklarına inanıyor.

Görüntülerin gözün içinde netleştiği bölümde yer alan Maxwell lekeleri, disleksik olmayan insanlarda asimetrik. Araştırmacılar b harfi ile d harfini birbirinden bu sayede ayırt ettiğimizi düşünüyor.

Araştırmaya göre disleksik kişilerde ise her iki gözde bulunan Maxwell lekeleri birebir aynı. Bu da bir ayna etkisi oluşturarak, harflerin birbirleriyle karışmasına neden oluyor.


Disleksi üzerine çalışan sivil toplum örgütleri ise araştırmanın çok yeni ve bir sonuca varmak için de henüz erken olduğuna dikkat çekiyor.

Disleksi, akıcı okuma ve okuduğunu anlama sorunuyla kendisini gösteren nörolojik temelli bir öğrenme güçlüğüdür. Temelinde sesleri fark etme, çözümleme, harfe dönüştürme, işitsel kısa süreli bellek ve hızlı isimlendirme sorunları vardır.

İlk kez 1881 yılında tanımlanan bu bozukluk, Dünya Nöroloji Federasyonu tarafından “geleneksel eğitim ortamında, yeterli zekaya ve sosyokültürel fırsata sahip olmasına rağmen, okumayı öğrenme güçlüğü ile kendini gösteren bir bozukluk” olarak tanımlamıştır.
Disleksi, zihinsel bir yetersizlik değildir ve zeka ile ilişkisi yoktur. Hatta disleksi olanlar farklı özel yeteneklere sahip olabilirler. Dünyaca ünlü pek çok sanatçı ve bilim adamının disleksi olduğu söylenmektedir. İzafiyet teorisini ortaya koyan Albert Einstein,  Rönesans döneminin büyük mimar, heykeltıraş ve ressam Leonardo da Vinci, sinema oyuncusu Tom Cruise, şarkıcı ve sinema oyuncusu Cher ve ünlü aşçı ve televizyon yapımcısı Jamie Oliver disleksi sorunu olan ünlüler arasındadır.
…Disleksi|Dyslexia Nedenleri:…
Disleksi doğuştan gelen gelişimsel disleksi ve travmaya bağlı disleksi olarak ikiye ayrılır. Nedenleri ve tedavi yolları tam olarak bilinememektedir.

Dislekside erken tanı çok önemlidir. Çoğunlukla ilköğretime başlama yaşından fark edilir. Erken tanı ve aile desteği ile okuma düzeylerinin takip edilmesiyle daha akıcı okuma davranışı kazandırılabilir.
…Disleksliklerin Eğitim Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar:…
Disleksik olan çocuklar eğitim sürecinde birçok zorluk yaşamaktadırlar.  Yazma ve hızlı okuma gerektiren sınavlarda başarısız olabilirler. Kötü yazıları ve imla hataları nedeniyle öğretmenlerinden uyarı alırlar. Bu çocuklar, sembollerle ilgili problemler yaşadıkları için, matematik dersindeki sembolik göstergeleri ve kavramları algılamakta da güçlük çekerler. Ayrıca ezberleme güçlüğü yaşadıkları için sayıları sırasıyla düz ve ters sayma, basit toplama işlemlerin sonucunu hızlı söyleme, çarpım tablosunu hatırlama gibi becerilerde de zorluk çekerler. Disleksiklerin ezberleme güçlüğü, dil bilgisi kurallarını öğrenmede de sorun yaşamalarına neden olur. Bu durum yabancı dil öğrenmelerini güçleştirir.
…Disleksi olanlar harfleri nasıl görüyor?…
Disleksi, kendini çok belirgin bir davranışta açığa çıkarıyor; temel bir davranış olan okumak.

Disleksik çocuklar okuma yaparken oldukça zorlanırlar. Okuma sırasında zorlanmalarına sebep olan durumu betimlediklerinde; harflerin aralarının açıldığından, harflerin bulanıklaştığından ve hareket ettiğinden bahsederler. Aşağıdaki okuma parçası çocukların betimlemelerinden yola çıkılarak oluşturulmuş ve adına nehir etkisi denilen formatta yazılmıştır.

Daniel Britton, kendisi de bir disleksik olarak disleksili bir kişinin harfleri nasıl gördüğünü anlatan bir tablo hazırlamıştır. Londralı grafik tasarımcı Daniel Britton’ın tasarladığı fontla yazılmış yazıları okumakta biraz zorluk çekebilirsiniz. Zaten tasarımcının amacı da tam olarak bu. İşte o tablo:

…Disleksi|Dyslexia:…

Britton diyor ki: “Disleksik olarak okumanın nasıl bir duygu olduğunu ve yaşadıklarımızı göstermek istedim. Bu nedenle, harflerin matbaadaki baskı yüzlerini neredeyse okunamaz bir halde oluşturdum. Bu da disleksik olmayanların okuma hızını düşürdü. Bunu ilk kez yaptığımda bile sonuçtan memnundum. Arkadaşlarıma bu çalışmamı gösterdiğimde ‘Ah evet şimdi anladık’ dediler. Kendimi onlara anlatmaya çalışmakla geçirdiğim onca yıldan sonra bir poster göstermem yetti. İnsanların en nihayetinde bu durumu anlamaları beni çok mutlu etti.”

Britton, fontu tasarlarken Helvetica’yı temel almış ve yazı karakterlerini disleksik birinin algıladığı şekilde yeniden yorumlamış. Yazı karakterlerinin çizgilerinin %40’ının görünmez olduğu fontun adı da beklediğiniz üzere “Dyslexia”.

Çocukluğunda kısmi disleksik olan Britton, bu konuda çevresi tarafından anlaşılmamış olmanın, tembel ya da aptal olarak algılanmanın verdiği sorunlar yaşamış.

Font her ne kadar bilimsel bulgulara dayanmasa da, disleksik olmayan kişilerin, bu rahatsızlığa sahip insanlarla empati yapabileceği bir deneyim sunuyor.”
Daniel Britton’ın harfleri nasıl gördüğünü anlatan çizimi:

Kaynakça
Saraç, S. (2011). Disleksi nedir?…